Trong các bộ môn nghệ thuật tại Trung tâm Âm Nhạc, với hoạt động dạy nhạc, dạy đàn, học đàn hoặc dạy đàn piano các giao viên luôn phải tiếp cận với thuật ngữ dạy, học, dạy học… Để có thể hiểu rõ hơn ý nghĩa của thuật ngữ dạy, chúng tôi cho rằng việc “Truyền lại kiến thức, bài học hoặc kỹ năng một cách ít nhiều có hệ thống, có cách học và cách giảng dạy. Làm cho biết điều phải trái, biết cách tu dưỡng và cư xử với người, với việc”.
Xem thêm khóa học đàn piano
Trong định nghĩa dạy nhạc, dạy đàn, học đàn có những ví dụ rất cụ thể như dạy đàn, dạy hát, dạy nghề là rất đúng với những đặc thù của ngành âm nhạc. Việc truyền lại kiến thức, bài học trong dạy piano trước hết là truyền dạy những vấn đề mang tính lý thuyết, ngoài ra còn truyền lại kỹ năng chơi đàn. Tuy nhiên, trong cách học và cách giảng dạy dạy học mới trong đó có dạy học piano là truyền lại kiến thức, bài học hoặc kỹ năng một cách có hệ thống, có cách học và cách giảng dạy là rất quan trọng. Trong truyền thống âm nhạc dân gian của cha ông thì các truyền nghệ, truyền ngón là rất quan trọng, cách học và cách giảng dạy này đôi khi cũng được các giáo viên của Trung tâm ứng dụng trong thực tế.
Theo Từ điển Bách khoa Việt Nam:
Học tập là loại nhận thức có hai chức năng xã hội cơ bản: Giúp con người tiếp thu những nội dung và phương thức nhận thức được khái quát hóa dưới dạng các kiến thức, bài học, cách học và cách giảng dạy, kỹ năng, kỹ xảo tạo ra và phát triển phẩm chất, năng lực của con người kết tinh trong đó, làm cho nhân cách và tâm lý của họ hình thành và phát triển. Giúp cho thế hệ đang lớn lên hòa nhập với xã hội, lĩnh hội được những chuẩn mực giá trị của nó.
Đối với học sinh học các bộ môn nghệ thuật tại Trung tâm Âm Nhạc, bên cạnh việc thu nhận kiến thức, bài học văn hóa xã hội, kiến thức, bài học âm nhạc thì việc luyện tập kỹ năng chơi đàn piano giữ một vị trí quan trọng tại các cơ sở dạy đàn piano.
Cùng với đó theo Wikipedia tiếng Việt “Học còn gọi là học tập, học hành, học hỏi, là quá trình tiếp thu cái mới hoặc bổ sung, trau dồi các kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm, giá trị, nhận thức hoặc sở thích và có thể liên quan đến việc tổng hợp các loại thông tin khác” .
Theo tôi, các em học sinh piano cần thiết lập một cách học tích cực và sáng tạo để có thể tiếp thu tốt giờ dạy trên lớp, chăm chỉ tập luyện ở nhà và mạnh dạn khi biểu diễn trước công chúng. Việc học đi đôi với hành có một tầm quan trọng nhất định trong định nghĩa học đàn piano.
Dạy học
Định nghĩa dạy học là khá toàn diện và rõ nghĩa trong định nghĩa dạy học nói chung với các ngành nghề khác nhau. Tuy nhiên, để làm rõ nghĩa hơn trong lĩnh vực dạy nhạc, dạy đàn, học đàn, chúng tôi cũng cần nghiên cứu thêm về các lĩnh vực có liên quan như lĩnh vực giáo dục và sư phạm. Hoàng Phê giải nghĩa định nghĩa “Dạy để nâng cao trình độ văn hóa, phẩm chất đạo đức theo chương trình nhất định”.
Theo cuốn giáo trình Lí luận giáo dục, PGS. TS Phạm Viết Vượng có nêu: “Giáo dục là quá trình tác động có mục đích, có hệ thống của nhà giáo dục đến các đối tượng giáo dục, thông qua việc tổ chức các hoạt động đa dạng, với những nội dung, những hình thức và các cách học và cách giảng dạy giáo dục phù hợp với đặc điểm tâm lí lứa tuổi” .
Còn Từ điển Bách khoa lại cho rằng “Giáo dục là quá trình truyền tải kiến thức và hướng dẫn thực hành con người một cách có mục đích, nhằm chuẩn bị cho con người tham gia đời sống xã hội, tham gia lao động sản xuất, nó được thực hiện bằng cách tổ chức việc truyền thụ và lĩnh hội những kinh nghiệm lịch sử của loài người.”
Trước đây, người ta hiểu hoạt động sư phạm chỉ là hoạt động của Giáo viên hướng dẫn. Giáo viên hướng dẫn đóng vai trò trung tâm trong quá trình dạy và học. Trong hoạt động sư phạm âm nhạc nói chung và piano nói riêng, người thầy chủ động từ việc chuẩn bị nội dung giảng dạy, cách học và cách giảng dạy truyền thụ, đến những lời chỉ dẫn, những câu hỏi… Còn học sinh tiếp nhận thụ động, học thuộc để trả bài. Nhưng hiện nay đã xuất hiện những cách học và cách giảng dạy dạy học mới, hướng tới học sinh, lấy học sinh làm trung tâm để thay đổi cách nhìn cũng như giúp phát huy hết được những ưu điểm của học sinh trong suốt quá trình học.
Các cách học và cách giảng dạy dạy học mới vẫn giữ quan điểm giáo viên là người truyền đạt kiến thức, bài học đến cho học sinh nhưng bên cạnh đó, đưa học sinh lên làm trung tâm, là đối tượng chính và giáo viên là người khơi gợi, tác động để học sinh tự tìm hiểu. Do đó, PGS.TS Nguyễn Thu Tuấn đã nêu ra định nghĩa: “Dạy học là quá trình hoạt động tương tác của hai chủ thể giáo viên và học sinh”.PGS.TS Phạm Viết Vượng cũng đưa ra định nghĩa “Dạy học là quá trình hoạt động của hai chủ thể, trong đó dưới sự tổ chức, hướng dẫn và điều khiển của giáo viên, học sinh nhận thức lại nền văn minh nhân loại và rèn luyện hình thành kỹ năng hoạt động”.
Qua kinh nghiệm sư phạm của bản thân, tôi cho rằng trong dạy học âm nhạc nói chung và bộ môn piano nói riêng thì tầm quan trọng của mối quan hệ tương tác giữa thày và trò là rất quan trọng. Mỗi học sinh đều được thể hiện cái tôi của mình thông qua việc thể hiện sở thích âm nhạc của cá nhân, có thể lựa chọn các tác phẩm âm nhạc và chơi các tác phẩm đó theo sự cảm nhận của bản thân. Do đó, chúng tôi hoàn toàn nhất trí với cách giải thích định nghĩa của PGS.TS Phạm Việt Vượng.
