Nhiều phụ huynh hỏi: “Con của chúng tôi có thể bắt đầu học Piano ở độ tuổi nào?”.
Những người mới bắt đầu lớn tuổi lại hỏi: “Tôi đã quá già để học Piano? Tôi có thể chơi Piano thành thạo đến mức nào?”.
Tài năng thiên bẩm là một yếu tố quan trọng để bạn có thể học chơi Piano nhanh chóng. Nhưng ngoài ra, điều gì mới là yếu tố quan trọng?
Tuổi là một trong số đó.
Học Piano là một quá trình phát triển các tế bào thần kinh, đặc biệt là trong não bộ. Quá trình tăng trưởng thần kinh chậm lại theo độ tuổi.
Vì vậy, đa số người lớn không chắc chắn khi muốn học chơi piano vì nghĩ rằng mình sẽ gặp khó khăn nhiều hơn và không thể tiếp thu nhanh bằng lúc nhỏ tuổi.
Nhưng chúng tôi xin khẳng định: “Nếu bạn thực sự muốn học chơi piano, tuổi của bạn chắc chắn không phải là rào cản”.
Vậy việc bắt đầu học Piano ở từng lứa tuổi thực tế như thế nào, Học Gì Đây? xin được chia sẻ một số kinh nghiệm để giúp bạn giữ vững quyết tâm trong việc học của mình.
Học Piano Với Một Giáo Viên Có Cần Thiết Không?
Nhiều học viên mới bắt đầu học Piano muốn tự học ở nhà, và có lý do chính đáng cho việc này.
Có rất ít giáo viên giỏi, và giáo viên không tốt có thể dạy cho bạn nhiều thói quen xấu hơn là bạn tự mình học.
Tuy nhiên, chắc chắn là trong 6 tháng đầu (và có thể lâu hơn), không có cách nào nhanh hơn để bắt đầu bằng việc học từ các giáo viên có trình độ.
Nên tránh hoàn toàn những giáo viên không thể dạy những gì bạn muốn học (bạn có thể muốn học pop, jazz, hay blues trong khi giáo viên chỉ dạy cổ điển), hoặc những người dạy theo kiểu nghiêm khắc và cứng nhắc (phương pháp này có thể phù hợp cho trẻ nhỏ nhưng với người lớn thì không).
Tại sao giáo viên là cực kì cần thiết khi học Piano cho người mới bắt đầu?
Thứ nhất, những điều cơ bản nhất cần làm, chẳng hạn như vị trí tay, vị trí ngồi, cách chuyển tay, v..v.. rất khó giải thích trong sách, trong khi giáo viên có thể chỉ cho bạn ngay lập tức cái gì là đúng và cái gì sai. Bạn chắc chắn không muốn học những thói quen sai lầm này và sống với chúng suốt cuộc đời của mình.
Thứ hai, người mới bắt đầu chơi piano lần đầu tiên thường có ít nhất 20 lỗi cùng lúc (về âm lượng, nhịp điệu, chuyển động của cánh tay và cơ thể, tốc độ, thời gian, ngón tay, v..v..).
Công việc của giáo viên là xác định tất cả các lỗi sai và đưa ra một danh sách ưu tiên gồm những gì phải được sửa đầu tiên.
Ví dụ, bạn có thể nhìn vào tay của mình trong khi chơi không? Hầu hết giáo viên đều biết bạn cần có những kỹ năng cơ bản nào.
Giáo viên cũng cung cấp những tài liệu phù hợp, cũng như một môi trường học tập có cấu trúc, để học sinh nhận ra họ có đang tiến bộ hay không.
Nói tóm lại, học với giáo viên đem lại hiệu quả tốt nhất về chi phí cho người mới bắt đầu.
Sách Học Piano Cho Người Mới Bắt Đầu
Ưu tiên đầu tiên là quyết định giáo trình nào bạn sẽ sử dụng.
Đối với kỹ thuật chung (không phải chuyên ngành như jazz hoặc thánh ca), bạn có thể sử dụng bất kỳ giáo trình cơ bản nào như Michael Aaron, Alfred, Bastien, Faber & Faber, Schaum hoặc Thompson; hầu hết đều có sách dành cho trẻ em và người lớn. Trong đó, nhiều người thích dùng Faber và Faber. Cũng có một số cuốn cổ hơn như Bach, bài học đầu tiên, cuốn I & II. Những cuốn sách này sẽ dạy cho bạn các nguyên tắc cơ bản: đọc nhạc, cách đi ngón tay thông thường như âm giai, hợp âm rải, v..v..
Khi đã quen với hầu hết các nguyên tắc cơ bản, bạn có thể bắt đầu học những bản nhạc mà bạn muốn chơi. Ở đây, giáo viên sẽ biết hầu hết các bản nhạc mà bạn muốn chơi và cho bạn biết liệu chúng có phù hợp với trình độ của bạn hay không. Họ có thể chỉ ra các đoạn khó và chỉ cho bạn cách “hóa giải” chúng. Giáo viên có thể chơi bản nhạc bạn đang cố gắng chơi để làm mẫu. Sau vài tháng học như vậy, bạn sẽ tiếp tục bằng cách chơi theo các tài liệu của cuốn giáo trình mà bạn chọn.
Bắt đầu Học Piano: Tuổi từ 3 đến 65+
Độ tuổi 3-12:
Dưới 3 tuổi, bàn tay của trẻ quá nhỏ để chơi Piano, các ngón tay không thể uốn cong hoặc di chuyển một cách độc lập, bộ não và cơ thể (các thanh âm, cơ, v..v..) chưa phát triển đầy đủ để giải quyết các khái niệm trong âm nhạc.
Ở độ tuổi trên 3, phần lớn trẻ em đã sẵn sàng tiếp nhận giáo dục âm nhạc, đặc biệt là khi chúng đã được tiếp xúc với âm nhạc từ khi mới sinh ra; do đó trẻ phải được kiểm tra liên tục về cảm giác cao độ (cao độ tương đối và tuyệt đối, có thể “nhại theo giai điệu” không?), nhịp điệu, âm lượng, tốc độ và khả năng đọc nhạc, điều dễ dàng hơn bất kỳ bảng chữ cái nào.
Nhóm này có thể tận dụng sự phát triển trí não khổng lồ diễn ra trong tầm tuổi này; và việc học tập chỉ bị giới hạn bởi khả năng cung cấp các tài liệu thích hợp của giáo viên hơn là khả năng tiếp thu của học sinh.
Một khía cạnh đáng chú ý khác của nhóm tuổi này là “tính dễ uốn nắn” của trẻ; “Tài năng” của chúng có thể được hun đúc theo định hướng của cha mẹ. Vì vậy, trẻ có thể trở thành nhạc công qua quá trình đào tạo phù hợp. Đây là nhóm tuổi lý tưởng để bắt đầu học Piano.
Độ tuổi 13-19:
Nhóm này vẫn có cơ hội tuyệt vời để trở thành nghệ sĩ Piano ở cấp độ trình diễn. Tuy nhiên, họ có thể đã mất đi cơ hội để trở thành những siêu sao mà những người mới học nhỏ tuổi hơn có thể trở thành.
Mặc dù sự phát triển của não đã chậm lại, cơ thể vẫn phát triển nhanh cho đến độ tuổi 16, và chậm hơn sau đó. Nhóm tuổi này, trên thực tế có thể đạt được bất cứ điều gì họ muốn, miễn là có một niềm đam mê mãnh liệt về âm nhạc hoặc Piano.
Tuy nhiên, độ tuổi này không còn “dễ uốn” như trước; khuyến khích họ học chơi Piano sẽ không hiệu quả nếu họ quan tâm đến Cello hay bóng đá, và vai trò của cha mẹ thay đổi từ định hướng sang hỗ trợ cho bất cứ điều gì họ muốn làm.
Đây là khoảng thời gian các bạn tuổi teen tìm hiểu ý nghĩa của việc chịu trách nhiệm và trở thành người lớn – tất cả các bài học này đều có thể học được từ trải nghiệm với đàn Piano. Để ảnh hưởng đến nhóm tuổi này, cần phải sử dụng các phương pháp tiên tiến hơn, chẳng hạn như logic học và tâm lý học.
Lứa tuổi này sẽ không quên bất cứ điều gì họ đã học được, không giống như nhóm 3-12. Trên nhóm tuổi này, sự phân loại tuổi sẽ trở nên khó khăn vì có sự khác biệt rất nhiều giữa các cá nhân.
Độ tuổi 20-35:
Một số người trong nhóm tuổi này vẫn có cơ hội trở thành nghệ sĩ Piano ở cấp độ trình diễn. Họ có thể sử dụng kinh nghiệm đã học được trong đời để học các kỹ năng Piano hiệu quả hơn các học viên trẻ.
Những người quyết định học Piano ở lứa tuổi này thường có động lực lớn hơn và hiểu rõ về những gì họ muốn. Nhưng họ sẽ phải làm việc rất chăm chỉ, bởi vì tiến bộ sẽ chỉ đến sau một khối lượng tập luyện đủ lớn.
Ở nhóm tuổi này, căng thẳng có thể bắt đầu trở thành vấn đề chính đối với một số người. Mặc dù các học viên trẻ cũng có thể trở nên lo lắng, căng thẳng dường như tỉ lệ thuận với độ tuổi. Điều này phát sinh từ sự sợ thất bại, và nỗi sợ hãi phát sinh từ sự kết hợp của cảm xúc với những ký ức về các sự kiện khủng khiếp, dù là thực hay trong tưởng tượng. Những kỷ niệm / ý tưởng đáng sợ có xu hướng tích lũy theo độ tuổi.
Vì vậy, nếu bạn muốn biểu diễn, bạn nên học một chút về cách kiểm soát căng thẳng, trở nên tự tin hơn, có thể bằng cách thực hành chơi Piano trước đám đông ở mọi cơ hội bạn có. Sự căng thẳng có thể phát sinh từ cả ý thức và tiềm thức; do đó, bạn sẽ cần phải đối mặt với cả hai để học cách kiểm soát nó.
Đối với những người chỉ muốn có đủ kỹ thuật để chơi các sáng tác Piano cổ điển, bắt đầu ở nhóm tuổi này không phải là vấn đề. Mặc dù đôi khi cũng cần phải ôn lại, bạn vẫn có thể ghi nhớ những gì đã học trong nhóm tuổi này đến suốt đời.
Độ tuổi 35-45:
Nhóm tuổi này không thể phát triển thành nghệ sĩ Piano ở cấp độ biểu diễn, nhưng vẫn có thể chơi tốt các bản nhạc dễ như các tác phẩm cổ điển và nhạc “cocktail” đơn giản. Bạn có thể học đủ kỹ năng để chơi hầu hết các tác phẩm nổi tiếng để tự mình thưởng thức hoặc trong các buổi trình diễn không chính thức.
Sự căng thẳng sẽ đạt đến mức tối đa ở một độ tuổi nào đó giữa 40 và 60 và sau đó thường giảm chậm. Điều này có thể giải thích tại sao nhiều nghệ sĩ Piano nổi tiếng ngừng hoạt động trong khoảng tuổi này.
Việc ghi nhớ bắt đầu trở thành một vấn đề theo nghĩa là, mặc dù có thể ghi nhớ được bất cứ điều gì, bạn sẽ quên nó, gần như hoàn toàn, nếu không được ôn lại đúng cách. Đọc nhạc có thể bắt đầu trở thành vấn đề đối với những người đòi hỏi phải có kính cận nặng, do khoảng cách từ mắt đến phím đàn hoặc giá để sớ nhạc nằm ở giữa khoảng cách đọc và nhìn xa. Vì vậy, bạn có thể cần một bộ kính mắt cho tầm nhìn trung gian.
Độ tuổi 45-65:
Đây là độ tuổi, theo tùy người, sẽ ngày càng có những hạn chế về những gì có thể học được. Bạn có thể đạt được tới trình độ của Beethoven Sonatas, mặc dù những bản nhạc khó sẽ là một thách thức lớn mà sẽ mất nhiều năm để học.
Có được một kho tàng tiết mục đủ lớn sẽ là điều khó khăn, vì bất cứ lúc nào, bạn cũng chỉ có thể chơi được một vài bản nhạc. Nhưng nếu để tự mình thưởng thức, vẫn có vô số các tác phẩm mà bạn có thể chơi. Vì có nhiều sáng tác tuyệt vời để học hơn là thời gian bạn có để học chúng, bạn sẽ không cảm thấy giới hạn đối với những gì bạn có thể chơi.
Vẫn không có vấn đề lớn trong việc học các bài mới, nhưng đòi hỏi phải luyện tập thường xuyên nếu bạn muốn giữ chúng trong kho tiết mục của mình. Điều này sẽ hạn chế nhiều đến số lượng bản nhạc có thể chơi được của bạn, bởi vì khi bạn học những bản nhạc mới, bạn sẽ hoàn toàn quên đi những bản nhạc cũ, trừ khi bạn đã học chúng ở lứa tuổi trẻ hơn. Ngoài ra, tốc độ học của bạn chắc chắn sẽ bắt đầu chậm lại.
Lựa chọn tốt nhất là tập trung vào một vài bản nhạc và chơi chúng thật tốt. Có rất ít thời gian cho sách và các bài tập Piano dành cho người mới bắt đầu – chúng không có hại, nhưng bạn nên bắt đầu học các bản nhạc mà bạn muốn chơi trong vòng vài tháng ngay sau khi bắt đầu học.
Độ tuổi 65+:
Không có lý do nào khiến bạn không thể bắt đầu học Piano, dù bạn đang ở trong bất kỳ lứa tuổi nào. Những người bắt đầu ở độ tuổi này rất thực tế về những gì họ có thể học và nhìn chung không có những mong muốn không thể đạt được.
Có rất nhiều bản nhạc đơn giản nhưng cực hay để chơi và niềm vui chơi nhạc cụ vẫn còn cao như ở độ tuổi trẻ hơn. Miễn là bạn không bị khuyết tật nặng, bạn có thể học chơi Piano và đạt được sự tiến bộ thỏa đáng ở mọi lứa tuổi.
Ghi nhớ một tác phẩm không phải là một vấn đề cho hầu hết mọi người. Khó khăn lớn nhất trong việc ghi nhớ là do bạn mất nhiều thời gian để bắt kịp tốc độ của các bản nhạc khó. Vì vậy, nếu bạn chọn các bản nhạc dễ dàng có thể được tăng tốc độ, bạn sẽ ghi nhớ chúng nhanh hơn.
Việc giãn tay để vươn tới các hợp âm hoặc âm giai rộng, và đi tay nhanh sẽ trở nên khó khăn hơn, và việc thư giãn cũng sẽ như vậy. Nếu bạn tập trung vào một sáng tác tại một thời điểm, bạn luôn có thể có một hoặc hai tác phẩm có thể biểu diễn.
Bạn sẽ không cảm thấy lo lắng nhiều như ở độ tuổi trung niên khi giai đoạn căng thẳng lên đến tối đa. Học Piano, đặc biệt là việc ghi nhớ, là một trong những bài tập tốt nhất cho não bộ. Do đó, những nỗ lực nghiêm túc trong việc học chơi Piano sẽ làm trì hoãn quá trình lão hóa, giống như việc tập thể dục phù hợp là cần thiết để duy trì sức khoẻ thể chất.
